یکی از استانداردهای معروف مدیریت پروژه راهنمای پیکره دانش مدیریت پروژه است که به‌اختصار با نام استاندارد PMBOK شناخته می‌شود.
نخستین ویرایش «راهنمای پیکره دانش مدیریت پروژه» در سال ۱۹۹۶ (۱۳۷۵) منتشر گردید که در آن به معرفی حوزه‌های ۹ گانه مدیریت پروژه پرداخته شد که عبارت بودند از: مدیریت یکپارچگی، مدیریت محدوده، مدیریت هزینه، مدیریت زمان، مدیریت کیفیت، مدیریت منابع انسانی، مدیریت ارتباطات، مدیریت ریسک و مدیریت تدارکات.
هر ۴ سال یکبار ویرایش جدیدی از این استاندارد ارائه می شود و در ویرایش پنجم آن در سال ۲۰۱۳ (۱۳۹۲) حوزه مدیریت ذی‌نفعان به‌عنوان حوزه دهم استاندارد معرفی گردید.
در سال ۲۰۲۱ (۱۴۰۰) ویرایش هفتم آن منتشر و در اختیار قرار گرفته است. در این ویرایش ساختار کلی PMBOK به کلی دگرگون شده است. پیش از آنکه به معرفی عناصر PMBOK2021 پرداخته شود نخست در خصوص برخی مفاهیم پایه توضیح داده می شود.
تعریف پروژه از دیدگاه استاندارد PMBOK
- هر پروژه یک زمان شروع مشخص و یک زمان پایان مشخص دارد و ازاین‌رو در یک بازه زمانی محدود و مشخص و موقت انجام می‌شود. (این تعریف یک سفر تفریحی یک‌هفته‌ای برای بازدید از یک منطقه باستانی تا ساخت بنای تخت جمشید که سال‌ها به طول انجامید را در بر می‌گیرد.)
- موقت بودن پروژه معادل با موقتی بودن محصول، خدمت یا نتیجه پروژه نیست. برای نمونه یک بنای یادبود سال‌ها و چه‌بسا قرن‌ها پس از پایان پروژه ساخت آن، باقی می‌ماند.
- محصول هر پروژه، (مانند یک سد انحرافی)، نتیجه (مانند یک پژوهش) یا خدمت (مانند پشتیبانی ارائه یک محصول) ویژه آن پروژه بوده و قابل‌اندازه‌گیری است.
- پروژه با عملیات (فعالیت‌های ادامه‌دار) متفاوت است. برای نمونه بازرسی دوره‌ای یک دستگاه، خط تولید در کارخانه قطعه‌سازی یا فروش اینترنت به کاربران، عملیات محسوب می‌شود و مدیریت آن‌ها با مدیریت پروژه متفاوت است.
- یکی از ویژگی‌های پروژه رشد گام‌به‌گام آن است. به این معنی که با پیشرفت پروژه، شناخت ویژگی‌های آن به‌واسطه کسب اطلاعات دقیق‌تر به‌صورت گام‌به‌گام بهبود پیدا می‌کند.
مدیریت پروژه از دیدگاه PMBOK2021
در PMBOK2021، به موضوع ارزش (Value) توجه بیشتری شده است. مسئله این است که پروژه ها در یک سیستم بزرگتر تعریف می شوند. از این رو پروژه ها به عنوان ابزاری برای ایجاد ارزش برای سازمان ها و ذی نفعان تعریف می شود. این ارزش خیلی اوقات فراتر از زمان پایان پروژه اتفاق می افتد.
وقتی در خصوص کتاب راهنمای PMBOK2021 ویرایش هفتم صحبت می کنیم درباره ترکیب دو بخش در یک کتاب صحبت می کنیم:
- استاندارد مدیریت پروژه: بر اصول ۱۲ گانه مدیریت پروژه تمرکز دارد.
- راهنمای PMBOK2021 ویرایش هفتم: به ۸ دامنه عملکردی توجه دارد.
در اینجا به بررسی برداشت شما از اصول می پردازیم. آیا می‌توانید حدس بزنید که هرکدام از توضیح‌ها به کدامیک از اصول ۱۲گانه مرتبط می‌شود؟
Results
احسنت! شما دیدگاه خوبی در خصوص اصول مدیریت پروژه دارید.
جای نگرانی نیست. این آزمون فقط یک پرسش و پاسخ اولیه بود.
